Табиатда биринчи пайдо бўлган тирик жонзот хасталикка учраганда давосини атроф-мухитдаги ўсимликлардан топган. Табобат пайдо бўлгандан бошлаб одамлар доривор ўсимликларни турли хасталиклар учун хар хил усулларда ишлатиб келганлар. Замонавий физик-кимёвий усуллар ривожлана бошлаши билан ўсимликлар кимёси ва фармакологиясининг мувоффақиятлари натижасида баъзи ўсимликларни шифобахш эканлиги аниқланди. Ботаниклар, кимёгарлар ва фармакологларнинг изланишлари ўсимлик таркибида моддаларнинг хар хил синфларидан (алкалоидлар, гликозидлар, флавоноидлар, кумаринлар, ошловчи моддалар ва бошқалар) қимматбахо доривор воситаларни ажратиб олиш имкониятига эга бўлишдир. Бу изланишлар натижасида фитопрепаратлар кимёси ва технологияси фани вужудга келди.

The last decade saw considerable headway in the development of the linguistic theory of the translation. A number of fundamental contributions to this theory have been recently made both in our country and abroad. Theoretical studies in translation have kept abreast with the recent advances in linguistics which provided some new insights into the mechanism of translation and the factors determining it.

Гўзаллик ва озодалик инсонга хос энг оддий фазилатлардан бўлиб инсон доимо унга интилиб яшайди. Инсон қадим-қадимдан ўз яшаш жойларини гўзал ва обод қилиш учун ҳаракат қилиб келган. Чунки, шинам ва кўркам муҳит кишига ўзгача завқ бағишлайди. Ҳозирги замонда медицина ҳам шинам ва кўркам жойлар кишининг меҳнат лаёқатини оширишни исботлади. Демак, шинамлик ва гўзал манзаралар кишига фақатгина завқ бериб қолмасдан, балки унинг меҳнат лаёқатига, соғлигига ҳам ижобий таъсир кўрсатади. Ўзбекистон Республикаси мустақилликни қўлга киритгач бундай гўзал муҳитни юзага келтиришга алоҳида эътибор қаратди. Айниқса, 2003 йили “обод маҳалла йили” деб эълон қилинишини бу борадаги олға қадам деб ҳисоблаш мумкин. Бугунги кунда республикамизнинг барча туман ва қишлоқларида, маҳалла ва муассасаларида манзарали гулзорлар барпо қилиш, атроф-муҳит кўкаламзорлаштиришлари қизғин тус олган. Чиройли кўкаламзорлаштирилган хиёбонлар, дид билан қурилган катта кўчалар шаҳар хуснига хусн қўшиб, аҳолини соф ҳаво билан таъминлайди. Яшил дарахтлар, бутазорлар, гулзорлар ҳавони чанг ва тутун ҳидидан тозалайди ва нормал микроиқлим яратади.

Ushbu “estetika” fanidan maxsus fakultet talabalari uchun tuzilgan test savollari talabalarga fan bo’yicha olgan bilim va ko’nikmalarini mustahkamlashga yordam beradi.

Тарбиячи йош авлодни халқимизнинг муносиб фарзандлари қилиб тарбиялашдек муҳим, фахрли ва шу билан бирга масъулиятли вазифани бажаради. Тарбиячининг сийосий етуклиги болаларни тарбиялаш сифати учун халқ ва жамият олдидаги үз масъулиятини англашга, таълим-тарбия вазифаларини ҳал этишга ижодий ендошишга, үз маҳоратини доимо такомиллаштириб бориш ва ишдаги үртоқларининг үсишига күмаклашишда йордам беради. Тарбиячи үзи яшаб турган үлка ҳайотини билиши, табиат ва жамиятнинг ривожланиш қонуниятларини тушуниши, ижтимоий фаол бүлиши, умумий ва мактабгача тарбия педагогикасини, болалар руҳияти ва физиологиясини эгаллаши керак. Унинг педагогик ҳодисаларни таҳлил қилишга илмий нуқтаи назардан йондошуви болани ҳар томонлама ривожлантиришни муваффақиятли амалга оширишга имкон беради.

Maxsus shakillar to`plamidan foydalanib, namunadagi narsalarni xosil qilishga o`rganish. Mavzuning qisqacha mazmuni: Shakillarni bir-biridan ajrata olish qobiliyatini rivojlantirish va fikr qilib narsalar xosil qilishga o`rgatish. Shakillar xaqida bolalar bilimini mustahkamlash.

Qadimiy ona sayyoramizdagi hayot odatda uch olamdan iborat dеb qabul qilingan. Bular – nabotot, hayvonot va bashariyat olami; ularning o’zaro munosabatlari zaminimizdagi hayotning asosiy omili hisoblanadi. Har uchalasiga ham paydo bo’lish, rivojlanish, o’zini muhofaza qilish, nasl qoldirishga intilish instinkti bеrilgan va hayotining bir kunmas-bir kun o’lim bilan nihoya topish qismati bеlgilangan. Chunonchi, o’simlik urug’dan paydo bo’ladi, rivojlanadi, singan shoxlari o’rnini sirach chiqarib, davolaydi – muhofaza qiladi, urug’ini qoldirib, bir kun quriydi. Hayvon shu xususiyatlar bilan birgalikda sеzish a’zolari va qobiliyatiga hamda muayyan darajada idrok etish xislatiga ega. Insonda esa bulardan tashqari mulohaza qilish, fikrlash qobiliyati va uyat hissi, bir so’z bilan aytganda, aql bor. Uni Imom G’azzoliy oltinchi sеzgi yoki ikkinchi yurak, yurak ichidagi yurak dеb ataydi. Ana shu aql ixtiyor erkinligini, ixtiyor erkinligi esa axloqni taqazo etadi.

Мазкур тўплам “Ёш психологияси ва педагогик психология” фанлари бўйича тузилган назорат топшириқларидан ташкил топган бўлиб, улардан талабалар билимини назорат қилиш, уларнинг мустақил таълимини ташкил этишда фойдаланиш мумкин. Тўпламга турли хил шаклдаги бошқотирмалар, анаънавий тест топшириқлари ҳамда уларнинг жавоблари киритилган. Тўплам фан ўқитувчилари, номутахассислик ҳамда мутахассислик факультетларининг бакалавриат босқичи талабалари учун мўлжалланган бўлиб, ундан, шунингдек, психология фанининг турли соҳалари бўйича мустақил таълим олишга барча қизиқувчилар фойдаланиши мумкин.

Мазкур маърузалар тўпламида мулоқотнинг ижтимоий-психологик мазмунини очиб берадиган, униг таркибий тузилиши, вазифалари, даражалари ҳақидаги билимларни баён этадиган, шунингдек, мулоқотда тинглаш ва низо муаммоларининг моҳияти, мулоқотнинг трансакт анализига доир маълумотларни ўзида жамлаган 12 соатга мўлжаллаган маърузалар тўпланган. Лекциялар тўплами педагогика институтлари ва университетларининг «Педагогика ва психология» йўналиши бўйича таҳсил олаётган бакалаврларига мўлжалланган.

Rasm solishga o`rgatishda «Rаngni sеzish-estеtik sеzishning umumаn eng оmmаbоp shаkli bo’lib hisоblаnаdi». Uning uchun uni rivоjlаntirish nаtijаsidа biz bоlаlаrning estеtik tаrbiyasigа tа’sir ko’rsаtаmiz. Ulаr Shu аsоsidа shаklning go’zаlligini, ritm vа simmеtriyani bilishgа, sеzishgа o’rgаnаdilаr. Bоlаlаr ritm vа simmеtriyaning qоidаsini bilib оlishlаri nаtijаsidа ulаr shаklning tаrtibli jоylаshishidаn хursаnd bo’lib vа аksinchа tаrtib qоidаning buzulishi bоlаning аsаbiylаshtirib yubоrаdi. Bоlаlаr bu hоlаtni хunuk, tаrtibsiz, buzuq sifаtidа-tаsаvvur etаdilаr

Yorug`lik erdagi hayotning manbaidir. Yorug`lik bo`lmasa inson faol hayotdan to`xtaydi, hayot so`nadi. Shuning uchun inson o`z-o`zini anglabdiki, yorug`likni o`rganishga tirishadi. Ushbu ma’ruzalar matni talabalarning yorug`lik haqidagi bilimlarini yanada boyitadi, yorug`lik haqidagi bilimlarni atom, molekula, molekulyar komplekslar haqidagi bilimlar bilan bog`laydi, ularni modda tuzilishi va xossalarini optik usullar bilan tekshirishga o`rgatadi. Shunday qilib, talabalarning tabiat haqidagi bilimini bir butunlikga erishishiga ko`maklashadi. Ushbu ma’ruzalar matnini tayyorlashda ustozlarim, Sankt-Peterburg Universitetining professori N.D. Orlova va Samarqand Universitetining professorlari marxum akademik A.K.Otaxo`jayevlarning talabalik yillarimda o`zimga o`qigan ma’ruzalaridan ham foydalandim. Qo`lingizdagi ma’ruzalar to`plami yuqori kurs fizika bo`limi talabalari uchun tayyorlangan.

Услубий қўлланма мактаб, лицей, коллежларда амалиётчи психолог бўлиб ишлаётган мутахассисларга ҳамда ота-оналарга мўлжалланган. Ушбу қўлланмада тортинчоқлик кўринишлари, тортинчоқликнинг инсонларга таъсири, унинг патологик оқибатлари, психологик жиҳатлари, салбий ва ижобий томонлари, тортинчоқликнинг кичик мактаб ёшидаги болаларга бўлган таъсири, ҳамда тортинчоқликни бартараф этишга мўлжалланган психологик тренинг машғулотлари ва ота-оналарга маслаҳатлар баён этилган. Қўлланмадан амалиётчи психологлар, ота-оналар, ўқитувчилар ҳамда педагогика-психология таълим йўналиши (5140800) бакалаврлари фойдаланишлари мумкин.

Фармакология фани фармациянинг ва тиббиётнинг ажралмас кисмла- ридан ташкил топгани учун унинг провизорлар тайёрлашда тутган урни ва узига хос томонлари бор. Фармакологиянинг бу сохадаги мохиятлари- дан бири булажак провизор-мутахассисларни тиббиётнинг амалий ва на- зарий масалалари билан таништиришдир. Шу билан бирга биз булажак провизорларга УзССВ-нинг энг чекка булимларидаги мутахассиси сифати- да ва уларни беморлар билан врачларга караганда купрок мулокотда бу- лишини инобатга олиб беморларга энг рационал ва онгли равишда мак- садга мувофик дориларни беришга тугри маслахат бераоладиган даражада билим беришимиз керак. Чунки миллий дастуримиз ва давлат конунияти буйича беморларни дори воситалари билан тугри ва самарали даволашда провизорларга шифокорларнинг энг якин маслахатчиси вазифаси юклан- ган. Иккинчидан провизорларнинг асосий вазифаси факат дорилар сотиш эмас, балки беморлар дардига малхам булиши ва Республикамизнинг энг чекка булимларида рационал ва максадга мувофик даво йулларини юзага чикаришдир.

Геометрия фанини ўқитишда интерфаол метод – таълим жараёнида ўқувчилар ҳамда ўқитувчилар орасида фаолликни ошириш орқали ўқувчиларнинг билимларини ўзлаштиришини фаоллаштириш шахсий сифатларини ривожлантиришда хизмат қилади. Интерфаол методларни қўллаш дарс самарадорлигини оширишга ёрдам беради. Интерфаол методнинг асосий мезонлари норасмий бахс мунозаралар ўтказиш,ўқув материалларини эркин ифодалаш имконини беради. Марузалар камлиги, семинарлар сони кўплиги ўқувчилар ташаббус кўрсатишларига имконият беради.

Инсон мавжуд экан, у ўз ҳаётий тажрибаcига асосланиб, у ёки бу ҳолда идрок этиш, оламни англаш, нарса ва ҳодисаларни ажратиш каби хусусиятларга эга эканлиги ҳақида ўзига ўзи ҳисоб беради. Психология фанининг предметини таҳлил қилишда асосий эътиборни қуйидагиларга қаратиш лозим. Жумладан, шахс ҳақида фикр юритувчи фанлар сирасига психология ва педагогика фанларини киритиш мумкин. Шунга кўра педагогика шахсни таълим-тарбия жараёнида камол топишини тадқиқ қилса, психология шахсда кечадиган руҳий жараёнларни ўрганади. Шундан хулоса қилишимиз мумкинки, психология фанининг предметини – шахснинг психикаси ва унинг психологик хусусиятлари ташкил қилади. Психология сўзининг луғавий маъноси грекча псюхе – жон, руҳ, логос – фан, таълимот деган маънони англатади. Психология фан сифатида психик фактлар, уларнинг қонуниятлари ва механизмларини ўрганади.

Mаzкur o’quv qo’llаnmа ахbоrоt-kutubхоnа vа ахbоrоt-rеsurs mаrкаzlаri hаmdа bоshqа tipdаgi bаrchа kutubхоnаlаr uchun o’rtа mахsus dаrаjаdаgi mutахаssislаr tаyyorlаydigаn mаdаniyat vа sаn’аt kоllеjlаri, litsеylаri uchun mo’ljаllаngаn. Undа ахbоrоt-kutubхоnа fаоliyatining turlаri, ulаrning o’zigа хоs хususiyatlаri, ulаrning fоndini tаshkil etish, fоydаlаnuvchilаr bilаn yakkа vа оmmаviy tаrtibdа ish оlib bоrish, ulаrning o’qish jаrаyonini tаshкil etish vа rаhbаrliк qilish, аhоli turli qаtlаmlаrigа ахbоrоt-kutubхоnа хizmаti ko’rsаtishning shаklllаri hаqidа fikr yuritilаdi.

Дилде сөзлериң уланылышы, бир сөзүң сөзлүкдәки манысы билен чәкленмән, ондан хас гиң маныды уланыляр, ягны дилдәки сөзлер доланшыга дүшенде, оларың аңладян манылары сөзлүкдәки маныларындан өрән гиң боляр ве гөчме маныда гетирилмек билен өңки манысындан бүтинлей башга маныларда хем уланыляр.

Mazkur ma`ruzalar matni to`plamida axborot texnologiyalari faniga tegishli bo`lgan ma`lumotlar yoritilgan. Ma`ruzalar matni akademik litsey va kasb-hunar ta`limi yo`nalishidagi talabalar uchun mo`ljallangan.

Сиясий ҳәм ҳуқықый тәлийматлар тарийхы.Ғәрезсиз Ӛзбекстан жаңа мәмлекет қурып атырған бүгинги күнде инсанияттың сиясий ҳәм ҳуқықый тәжирийбесине ҳәм бул тәжирийбени ӛзинде кӛрсете билген сиясий ҳәм ҳуқықый тәлийматлар тарийхын үйрениў зәрүрлиги келип шықпақта. Жәмийетимиз идеялары барлық халықлар тәрепинен жаратылған сиясий мәденият жетискенликлерин ӛз ишине алады ҳәм ӛзинде әмелге асырады. Ӛтмиштеги әўладлардың мәмлекет ҳәм ҳуқық, әдил жәмийетлик дүзим ҳақкындағы пикирлери ҳәм оларды қандай бағдарда раўажландырғанлығын билиў әсиресе жаслар ушын, ең кереклиси болып табылады.

Предмет экономической теории и методы его познания Процесс производства и его результаты Социально-экономические системы и отношения собственности Развитие товарно-денежных отношений. Сущность и механизм проявления рыночной экономики Переходный период к рыночной экономике и его особенности в Республике Узбекистан Теория спроса и предложения. Рыночное равновесие Конкуренция и монополия Предпринимательская деятельность, её формы. Издержки и прибыль предприятия Совокупная рабочая сила, занятость и безработитца Аграрные отношения и агробизнес.