Ushbu «Nеft vа gаz quduqlаrini burg`ilаsh tеxnоlоgiyasi» fаnidаn tаyyorlаngаn mа’ro`zаlаr to`plаmi “Nеft vа gаz ishi” yo`nаlishi tаlаbаlаrigа mo`ljаllаngаn bo`lib, undа nеft vа gаz quduqlаrini burg`ilаsh tеxnоlоgiyasi fаnining mаqsаdi vа vаzifаlаri, burg`ilаsh ishlаrini bоshqаrish vа quduqlаrni sifаtli qurishdа qo`yilаdigаn аsоsiy tаlаblаr, nеft vа gаz sаnоаtidа burg`ilаnаdigаn quduqlаr tаsnifi, turbоburg`i vа rоtоr usulidа burg`ilаsh tеxnоlоgiyasi, quduqni yuvish vа burg`ilаsh eritmаlаri, tsirkulyatsiоn sistеmаning tеxnоlоgik shеmаsi, burg`ini vа burg`ilаsh rеjimini аsоsiy kаttаliklаrini tаnlаsh, quduqni burg`ilаsh jаrаyonidа kutilаdigаn mushkulоtlаr vа ulаrni оldini оlish usullаri, himоya tizmаlаrini tushirish, quvurlаr bаzаsi vа uning funktsiyasi, quduqlаrni mustаhkаmlаsh kаbi mаvzulаr qisqаchа tаrzdа bаyon etilgаn.

Ушбу муаммоли маърузалар тўплами амалдаги дастурлар асосида тайёрланиб, 5340100-иқтисодиёт таълим йўналишларида таълим олаётган талабаларга мўлжалланган. Унда замонавий педтехнология тизимига суянган ҳолда ўқитувчи ва идентив ўқув мақсадлари, мавзу бўйича кўриб чиқилиши зарур муаммолар, назорат саволлари, талабалар мустақил бажариши зарур бўлган топшириқлар келтирилган. Маърузалар тўпламида табиатдан фойдаланишнинг ўзига хос томонлари, жамият тараққиёт босқичлари асосида ўзига хос кенг ёритилган. Ҳар бир мавзу охирида фанда ечимини кутаётган илмий муаммолар рўйхати келтирилган.

Ma`ruzalar matni NVPKQTMOI ning KUG tarbiyachilarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish kursida tahsil oladigan tinglovchilarga mo`ljallangan. Tinglovchilar mazkur ma`ruzalar matnidan ijodiy yondoshgan holda foydalanishlari mumkin.

Ushbu ma’ruzalar matni geografiya kafedrasi 2010 yil 29 avgust 1-sonli yig’ilishida muhokama qilindi va tasdiqlandi. Iqtisodiy geografiya va uni hamma qismlari jamiyat haqidagi fandir. Hamma fanlardagi kabi har bir voqea va hodisalarni o’rganishda unga avvalo falsafik nuqtai nazari bilan yondashish kerak. Bu fan ham shu metodga tayanadi. Shuningdek, iqtisod nazariyasi, regional iqtisod, ekologiya, demografiya, matematika, tabiiy geografiya, tarix, siyosatshunoslik, kartografiya fanlari bilan bir qator yo’nalishlarda hamkorlik qiladi.

Ушбу маърузалар матнлари информатика ва информацион технологиялар фани бўйича 9 та маъруза матнларини ўз ичига олган. Маърузаларда информатика, ахборот, компьютер техник ва дастурий таъминоти, операцион тизимлар, архиватор ва антивирус дастурлари, матн мухарирлари, электрон жадваллар ва компьютер графикаси ҳақида қисқача маълумотлар келтирилган. Маъруза матнлари олий техника ўқув юртлари талабалари, ўқитувчилари ва курсни мустақил ўрганувчилар учун мўлжалланган.

“Фалсафа” фанини ўқитишда педагогик технологик карта тузиб олиш Фалсафа инсоният тарихидаги энг қадимий илмлардандир. Фалсафий мулоҳаза юритиш, фикрлаш инсон табиатига хос, демак, унинг ўзи каби қадимийдир. У олам ва унинг яшаши, ривожланиши ва тараққиёти, ҳаёт ва инсон, умрнинг моҳияти, борлиқ ва йўқлик каби кўплаб муаммолар ҳақида бахс юритадиган фандир.

Ushbu ma`ruza matnlari tuplami Gidrologiya va gidrometriya fanlari buyicha yozilgan. Muallif uzining kup yillik pedagogik ishlarini jamlab keltirgan. Tuplam Oliy ukuv yurtlarining 5650700 «Gidrotexnika inshootlari va nasos stantsiyalaridan foydalanish» yunalishida ukiyotgan talabalarga muljallangan va amaldagi na`munaviy dastur asosida tuzilgan. Ma`ruzalar tuplami, asosan, Urta Osiyo sharoitiga moslab yozilgan. Unda talabalar gidrologiya va gidrometriya fanlarining asosiy tushunchalari, shuningdek, daryo okimining xosil bulishi va unga ta`sir etuvchi omillar, daryolar ish tartibi, suv xavzalarining asosiy tavsiflari va ularni aniklash usullari, ularni suv xujaligi inshootlarini loyixalash, kurish va ulardan foydalanishda kullash, olingan gidrologik va gidrometrik ma`lumotlarni taxlil kilish, baxolash va boshka muxim masalalar bilan tanishadi.

Булажак мутахассисларни улар эгаллаётган касбга тайёрлаш ишлари ишлаб чикариш билан узвий богланган укув режалари ва укув дастурларини назарий ва фундаментал фанларга асосланган холда олиб борилади. Мутахассисликка кириш фани машинасозлик йуналиши буйича шу сохада таълим олувчи талабаларга чукур билим бериб, уларнинг сифатини шакллантиради ва оширади. Мухандис - механикларни тайёрлашда фундаментал фанларнинг ахамиятини чукур хис этиши учун уларнинг « Мутахассисликка кириш» фанига таъсири алохида курсатилади ва талаб этилган жойларда технологик жараёнлар масалаларига мурожат этилади. Шу билан бирга айрим жойларда умумназарий фанлар амалий, технологик ва мухандислик масалаларини ечишда кулланилади. Умумназарий ва мухандислик муаммоларининг махсус фанларда узаро якинлашиши мухандисларнинг билимини назарий жихатдан мустахкамлайди ва ишлаб чикаришда фундаментал фанлар ютукларига асосланиб уларни ечишда яхши натижаларга эришилади.

Neft va gaz qazib olish texnologiyasi va texnikasi» fani neft va gaz qazib olish sanoati xodimlarining bilim nazariyasining asosini tashkil qiladi va o’z navbatida kunlik ish faoliyatining nazariy tayanchi deb hisoblanadi. Shu borada, neft va gaz sanoatining zamanoviy texnalogiyalarini tadbiq etish, neft va gaz maxsulotlarini tannarxini kamaytirish, dunyoning ilg’or mamlakatlari bilan raqobat imkonini yaratuvchi texnika va texnologiyalarga ega bo’lish. Sanoat xodimlaridan chuqur nazariy bilimlarni talab etadi. Yosh kadirlarni tayyorlashda, ushbu ma’ruzalar matni to’plami bakalavr 5540300 ta’lim yo’nalishining na’munaviy dasturida ko’rsatilgan barcha mavzularning mazmuni yoritilgan.

Миллий маънавиятимиз такомил босқичлари «Миллий маънавиятимиз такомил босқичлари» курсидан семинар ишланмаси Гулистон давлат университети Тарих факультети Ўқув-методик кенгашининг 2009 йил 31 августдаги 1-сонли йиғилишида муҳокама этилган ва нашрга тавсия этилган.

Suyuqliklarning muvozanat va xarakat qonunlarini hamda bu qonunlarning texnikaning turli sohalariga tatbiq etilishini urganuvchi fan gidravlika deb ataladi. Gidravlika suyukliklarda kuchlarning tarqalish va bu kuchlarning harakat davomida uzgarib borish qonunlarini har xil qurilmalar va mashinalarni hisoblash hamda loyihalashga tatbiq etish bilan ham shug’ullanadi. Gidravlika irrigatsiya, suv ta`minoti va kanalizatsiya, neft mexanikasi kabi bir qancha fanlarga asos buladi.

Ushbu ma’ruza matnlari 2000 yil A.Sher va E. Umarov mualifligidagi “Nafosatshunoslik” (ma’ruza matnlari) asosida tuzildi. U maxsus fakultet talabalari uchun tayyorlandi. Ularning bilim va ko’nikmalarini oshirishga yordam beradi.

O’zbekistonda davlat mustaqilligi e`lon qilingandan buyon davlat va jamiyat hayotida chuqur o’zgarishlar sodir bo’ldi. Mazkur o’zgarishlar iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ilmiy, mafkuraviy, tashqi siyosat sohalarini qamrab olmoqda. Har bir jamiyatdagi demokratik o’zgarishlar va islohotlar muhim ahamiyatga ega bo’lib, davlatning shu sohadagi muammolarini o’rganish, bir tomondan, O’zbekistonda huquqiy islohotlarning yo’nalishlari va mezonlari, qadriyatlari va maqsadlarini aniq belgilashga yordam bersa, ikkinchi tomondan, mamlakatimizda, davlat va huquq qanday paydo bo’lgani, qanday rivojlangani, uning o’ziga xos xususiyatlari, shakl va ko’rinishlarini o’rganish zaruratini keltirib chiqaradi.

“Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти” курснинг мақсади - ёшларнинг ижтимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, жамият иқтисодий, ижтимоий-сиёсий, маданий-маърифий соҳалардаги ўзгаришларни чуқур ўрганишни кучайтиришдан иборат. Ушбу курсини ўқитишда асосий эътибор сиёсат, сиёсий ҳаёт, сиёсий тартибот, сиёсий ҳокимият каби масаларга ҳамда ҳозирги дунёнинг сиёсий, ижтимоий, иқтисодий, маданий-маънавий тузилиши ва хилма-хиллигини ўргатиш, талаба ёшларда сиёсий онг ва сиёсий маданиятни шакллантириш, давлат ва ҳокимият тўғрисидаги тўғри тушунча ва тасаввурларни ҳосил қилиш ва шу каби масалаларга қаратилади.

Varaqlarning beshta tipi mavjud. Bu tiplardan: Varaqdan raqamli ma`lumotlarni kiritish va ularni qayta ishlash uchun; Diagrammadan diagramma tuzish va saqlab qolish uchun foydalaniladi. Ikki tipdagi varaq mikro dasturlashda qo`llaniladi. Ulardan Makros MS EXCEL 4.0 versiyadagi dasturda EXCEL 4.0 da tuzulgan makroslarini qo`llash imkonini beradi. Ikkinchi tip mejdun deb nomlangan. Makroslar varag`i ijrosi milliy sozlanishga bog`liq bo`lmagan makros buyruqlarini tuzish uchun xizmat qiladi. EXCEL 5.0 muloqot darchasi varag`i muloqot darchalarini tuzish uchun mo`ljallangan. An’anaviy buxgalterlik grassbux (katta kitobi) da bo`lganidek, kitobning ish varaqlarini to`r bilan qatorlar ustunlariga bo`ling. Har bir ustunga uning sarlavhasi sifatida paydo bo`ladigan ma`lum harf mos keladi. Ustunlarning sarlavhalari A dan to IV gacha (Z ustundan keyin AA, AZ ustunidan so`ng BA keladi va shu tarzda IV gacha davom etadi) bo`lgan diapazondagi o`lchamlarga kirishi mumkin. Shunday qilib, jadvaldagi ustunlarning maksimal miqdori 256 tani tashkil qiladi. Har bir ustunga varaq to`rining chap tarafidan qatorning sarlavhasi sifatida yoziluvchi butun son belgilanadi. Qatorlarning tartib raqamlari 1 dan 65536 gacha o`zgartirilishi mumkin.

Tarixda birоr hоdisa tasоdifan sоdir bo’lmaganidek, bu hоdisalarning aynan qaerda yuzaga kelganligi ham aslо tasоdif emas. Binоbarin, turli xil vоqelik va hоdisalarning hududiy jihatlari va qоnuniyatlari, sabab-оqibat birligini o’rganish katta ahamiyatga ega. «Daraxt bir jоyda ko’karadi»-deyishadi. Bu xaq ga, Chunki daraxtni istagan jоyga o’tkazish, ko’chirib turish hamma vaqt ham yaxshi natija bermasligi aniq. qоlaversa, jоyning –hududning o’zi ham to’g’ri kelgan narsani qabul qilavermaydi. Demak, daraxt ham xоhlashi kerak, jоy ham qarshilik qilmasligi lоzim.

Ma`ruzalar matni maktabgacha va boshlang’ich ta’lim kafedrasining 2008-yil dekabrdagi yig’ilishda muhokama qilinib ma’qullandi va institut ilmiy-metodik kengashiga tavsiya etildi. NVPKQTMOI ilmiy-metodik kengashining dekabr 2008-yildagi ___sonli qarori bilan ma`qullandi va chop etishga tavsiya etildi. Boshlang`ich sinf va odobnoma fani kurs tinglovchilari malakasini oshrish kurslarining «Mutaxassis fanlari»dan Davlat talablari asosidagi MA’RUZAlAR MATNI

Ўқувчиларни касб-ҳунарга йўллаш технологияси Ўқувчи шахсининг касбий билим олишдаги йўналишни ихтиёрий танлаши учун шароит яратишда, аввало, уни мустақил, эркин фикрловчи шахс сифатида шакллантириш муаммосининг ечими ўқитувчи томонидан таълимни замонавий педагогик технологиялар асосида ташкил этишга боғлиқдир.

Malumki, O’zbеkiston Rеspublikasida faoliyat kursatayotgan “Dori-darmon” davlat aktsiyadorlik uyushmasi Dori-darmon aktsiyadorlik kompaniyasiga aylantirildi. bu xakda o’zbеkiston rеspublikasi vazirlar maxkamasining 20 may 2005 yildagi № 131-sonli karorida takidlab utilgan.“Dori-darmon” aktsiyadorlik kompaniyasining vazifalari: -O’zbеkiston rеspublikasi aholisini sifatli dori-darmon va tibbiyot buyumlari bilan ta`minlash; -markеting tadqiqotlari o’tkazish hamda hayotiy muhim bo’lgan asosiy dori-darmonlar va tibbiyot buyumlariga shu jumladan narkotik va hisobda turadigan psixotrop prеparatlarga buyurtmalarni shakllantirish hamda tuziladigan shartnomalar asosida rеspublika sog’liqni saqlash tizimi muassasalarining ularga bo’lgan ehtiyojini ta`minlash;

В настоящей книге нашли отражение вопросы реализации государственной молодежной политики в Республике Узбекистан; вовлечения молодежи в процессы формирования гражданского общества; подготовки высококвалифицированных кадров; формирования физически здорового и духовно богатого молодого поколения; взаимодействия молодежных организаций и государственных органов; участия молодежи в политике, культуре, а также законодательная база, обеспечивающая права молодежи. Книга рассчитана на политологов, историков, социологов, а также лиц, интересующихся вопросами молодежи.