Ushbu ma`ruzalar matni pеdagogika institutlarining talabalari uchun mo’ljallangan bo’lib, O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi tomonidan 17.08.2004 yil bakalavr yo’nalishi uchun tasdiqlangan namunaviy dastur hamda Navoiy davlat pеdagogika instituti ijtimoiy fanlar kafеdrasining 26.08.2009 yildagi 1-son majlisida tasdiqlangan ishchi dasturi asosida tayyorlandi va shu kafеdraning 09.2006-yildagi 3-majlisida tasdaqlangan. Ushbu ma`ruzalar matnida mantiq fanining nazariy bilimlarini talabalar tomonidan chuqurroq o’zlashtirish uchun mavzularning so’nggida mashqlar bеrilgan. Ma`ruzalar matni to’plami pеdagogika instituti bakalavr yo’nalishining barcha fakultеti talabalari uchun mo’ljallanganligi sabab mashqlar barcha sohalarga oid bilimlarni qamrab olgan.

1. Диншунослик фанининг предмети ва уни ўрганишнинг аҳамияти. Диншунослик фанининг тадқиқот объекти ва предмети. Диншунослик фанининг ҳам ўз ўрганиш объекти, яъни предмети мавжуд. Диншунослик – дин, унинг келиб чиқиши, тарихий шакллари, эволюцияси, муқаддас ёзувлари, кишилар ва жамият ҳаётида тутган ўрни, ҳурфикрлилик, диний ва дунёвий дунёқарашларнинг ўзаро муносабатлари каби масалаларни ўрганувчи илмий-фалсафий ўқув предмети саналади.

Ушбу маъруза матнлари мутахассислик фанларини ишлаб чиқаришига тадбиқ этилган ҳолда ўқувчиларга ўқитиш методларини ўргатишдан иборатдир. Ўқув жараёнида тарбиявий ишларни олиб бориш, касбий кўникмалар, мутахассисликга бўлган қизиқишларини шакллантириш ва қобилятларини ривожлантириш касб-ҳунар коллежи ўқув дастурлари ҳамда хужжатларини тўғри юртиш каби муаммоларни ечишга ёрдам беради.

«Машинасoзлик теxнoлoгияси асoслари» фанидан маърузалар матни 5521100 – «Ер усти транспoрт тизимлари», 5140900 – «Касб таълими (ЕУТТ)», 5524100 – «КТЙКМ» бакалавриат йўналишлари учун тузилган. Маъруза матни фаннинг асoсий бўлимларини ва таркибий қисмларини етарли чуқурлик ва ҳажмда ёритган. Машинасoзлик технологияси, ишлаб чиқаришнинг асoсий турлари, бoсқичлари, теxнoлoгик жараёнлар, уларнинг эламентлари, уларни амалга oшириш усуллари, мoсламалар, ишлoв бериш, йиғиш теxнoлoгик жараёнларни ва яна бир қатoр муҳим масалаларни ўзида акс эттирган. Маъруза матни ҳажми ва мазмуни жиxатидан бакалавриат йўналишининг ўқув режаси ва фаннинг намунавий дастурига мoсдир.

Ушбу маъруза матнлари информатика ва ахборот технологиялари фанининг Интернет технологиялари бўлимига бағишланган. Ундан маърузага тайёрланиш ва ўқиш, амалий машғулотларда, оралиқ ва якуний назоратларни ўтказишда ва талабаларнинг мустақил таълимини ташкиллаштиришда фойдаланиш мумкин. Унда назарий билимлар билан бирга уларни мустаҳкамлаш учун 200 га яқин тест саволлари ҳам жой олган. Маъруза матнларидан Интернет технологияларини мустақил ўрганмоқчи бўлганлар ҳам фойдаланиши мумкин.

Computer graphics refers to using a computer to create or manipulate any kind of picture, image, or diagram

маруза матнда лазер технологияси фани буйича марузалар келтирилган

"Турли хилдаги газ ва буғ-газ аралашмалари таркибидан бир ёки бир нечта компонентни суюқликларда танлаб ютилиш жараёни абсорбция дейилади. Мавжуд терминологияда ютилаётган газ абсорбтив, газни ютувчи суюқлик эса абсорбент деб аталади. Уларнинг ўзаро таъсирига кўра абсорбция жараёни икки хил бўлади: - физик абсорбция - ютилаётган газ ва суюқлик бир-бири билан кимёвий бирикмайди; физик абсорбция қайтар жараён бўлиб, кўп ҳолатларда ютилган газни қайта ажратиб олиш (десорбциялаш) мумкин бўлади; - кимёвий абсорбция ёки хемосорбция - жараён мобайнида ютилаётган газ ва абсорбент кимёвий бирикма ҳосил қилади.

"Ushbu ma`ruza matni barcha bakalavriat ta`lim yo’nalishidagi talabalar uchun mo’ljallangan. Matn o’z ichiga mazkur o’quv yili uchun tasdiqlangan ishchi o’quv dasturi asosida foydalanish uchun tayyorlangan. Ma`ruzalar matni «Jismoniy tarbiya va sport» kafеdrasining 2015 yil 26 avgustdagi 1- sonli majlisida muhokama qilingan va ma`qullangan. "

Ijtimoiy gigiena va SSTK fani axoli salomatligini va unga ta’sir qiluvchi har xil omillarni, ayniqsa, ijtimoiy omillarning ta’sirini o’rganuvchi, shu omillarni kamaytirish yoki batamom yo’qotish chora-tadbirlarini ishlab chiqish, uni amaliyotga tadbiq e’tish va shu orqali axoli sog’liq darajasini yaxshilash, mexnat qobiliyatini oshirish, faol ishlab-chiqarish samaradorligini ko’tarish, faol umr ko’rishini uzaytirishdek bir qator ishlarni amalga oshiruvchi fandir.

Башарият милодий XX аср билан 8айрлашиб, учинчи минг йилликка 3адам 37ймо3да. Инсоният бугунги кунга келиб, ижтимойи 8аетнинг барча со8аларида улкан юту3ларга эришди. Фан ва техника, маданият ва маориф бе3иес ривожланди. Одамзод 7зининг а3л-заковати ва ме8нати билан жуда к7п янгиликлар яратди. Дуненинг к7плаб сир-асрори кашф этилди, буюк ихтирорлар 3илинди. Маънавий бойликлар орасида фалсафа илмида т7планган хикматлар хазинаси энг му8им 7рин тутади. *ар бир даврнинг буюк донишмандлари б7лади. Улар 7з юрти ва хал3ининг тафаккури, ру8ияти 8амда орзу-интилишларини фалсафий таълимотларида, муайян даражада, ифода этганлар жамият фаровонлиги ва миллат равна3и учун хизмат 3иладиган юксак 2ояларни 7ртага ташлаганлар. Хал3ни буюк ма3садлар сари етакловчи байро3 сифатида намоен б7ладиган бу 2ояларнинг муайян давр мафкурасига айланишида фалсафий билимлар катта а8амият 3асб этади.

Odam anatomiyasi odam organizmining shakli va tuzilishini uning taraqqiyoti va vazifasiga bog’lab o’rganadigan fandir. Bu fan har bir a’zoni yoshga qarab o’zgarishi, jinsiy tafovuti, shuningdek atrof muhitning a’zolar tuzilishiga ta’sirini o’rganadi Anatomiya so’zi grekcha (anatome-kesaman) so’zidan olingan. Odam tanasining tuzilishida yoshga xos, jinsiy va shaxsiy xususiyatlar ajratiladi. Bolalik va o’smirlik davrlarida organizm to’liq etilmagan bo’lib, to’qima elimentlari takomillashayotgan bo’ladi.

Сиёсатшунослик - юнонча pоlitika – давлат ёки ижтимоий ишлар ҳамда Lоgоs - таълимот сўзларининг бирикишидан ташкил топган бўлиб, сиёсат ҳақидаги таълимот маъносини англатади. Унинг сиёсий моҳияти жамиятнинг сиёсий ҳаёти ва сиёсий муносабатларида рўй берадиган воқеа-ҳодисалар, ўзгаришларни илмий-назарий жиҳатдан асослаб бериш билан белгиланади.

Uyali aloqaning eng nozik joyi –efirli interfeys deb nomlanuvchi harakatdagi stansiya va bazalar orasidagi axborotli bo’g’lanish hisoblanadi. Interfeys- bu ikki o’zaro aloqa qiluvchi sistema (qurilmalari) orasidagi umumiy funksiyanalligi, konstruktiv xarakteristikalari, almashinuv protokollariga talablari bilan aniqlangan chegaradir. Baza stansiyasidan harakatdagi aloqa kanali – to’g’ri kanal, harakatdagidan baza stansiyasiga – teskari kanal deyiladi.

Uyali aloqaning eng nozik joyi –efirli interfeys deb nomlanuvchi harakatdagi stansiya va bazalar orasidagi axborotli bo’g’lanish hisoblanadi. Interfeys- bu ikki o’zaro aloqa qiluvchi sistema (qurilmalari) orasidagi umumiy funksiyanalligi, konstruktiv xarakteristikalari, almashinuv protokollariga talablari bilan aniqlangan chegaradir. Baza stansiyasidan harakatdagi aloqa kanali – to’g’ri kanal, harakatdagidan baza stansiyasiga – teskari kanal deyiladi.

Uzbekistоn Respublikasi Оliy Majlisining uninchi sessiyasida, Uzbekistоn Respublikasi Prezidenti Isldоm Abduganievich Karitmоvning «Kishlоk xujaligi tarakkiyoti-tukin xayot manbai» Mavzusidagi suzlagan tarixiy nutkida juda kuplab yakin yillarda yechilishi zarur bulgan muammоlarni оlga surdi. Kishlоk xujalik ekinlaridan yukоri, sifatli maxsulоt yetishmasdan turib mamlakat axоlisini оzik-оvkat maxsulоtlari bilan ta`minlab bulmasligini uktirib, usimliklarni, usimliklarni ximоya kilish sоxasidagi eng dоlzarb masalasiga tuxtalib shunday dedi. «Usimliklarni kimyoviy ximоya kilish vоsitalari va mineral ugitlardan kur-kurоna fоydalanish, ularni bevakt va nоtugri ishlatish, оrtikcha sarflash nafakat kutilgan samarani beryapti, aksincha tuprоk xоldatining yomоnlashuviga, atrоf-muxitni iflоslanishiga sabab bulmоkda.

Uzbekistоn Respublikasi Оliy Majlisining uninchi sessiyasida, Uzbekistоn Respublikasi Prezidenti Isldоm Abduganievich Karitmоvning «Kishlоk xujaligi tarakkiyoti-tukin xayot manbai» Mavzusidagi suzlagan tarixiy nutkida juda kuplab yakin yillarda yechilishi zarur bulgan muammоlarni оlga surdi. Kishlоk xujalik ekinlaridan yukоri, sifatli maxsulоt yetishmasdan turib mamlakat axоlisini оzik-оvkat maxsulоtlari bilan ta`minlab bulmasligini uktirib, usimliklarni, usimliklarni ximоya kilish sоxasidagi eng dоlzarb masalasiga tuxtalib shunday dedi. «Usimliklarni kimyoviy ximоya kilish vоsitalari va mineral ugitlardan kur-kurоna fоydalanish, ularni bevakt va nоtugri ishlatish, оrtikcha sarflash nafakat kutilgan samarani beryapti, aksincha tuprоk xоldatining yomоnlashuviga, atrоf-muxitni iflоslanishiga sabab bulmоkda.

Har qanday gaz o`ziga hos shakl va xajmga ega emas. Gazning shakli va xajmi o`zi egallab turgan ixtiyoriy ko`rinishdagi idishning shakli va butun xajmi bilan belgilanadi. Agar biror idishga solingan suyuqlikning ixtiyoriy S yuziga F kuch bilan ta’sir etsak, bu ta’sir quyidagi formula bilan harakterlanuvchi bosimni ifodalaydi.

Avtomobil transporti - bu texnik-iqtisodiy tizim. Faoliyat ko`rsatish maqsadi, tarkibiy tuzilishi, foydalaniladigan resurslar va natijalarni baholash nuqtai nazaridan qaralganda, u alohida, nisbatan bir-biriga bog`liq bo`lmagan kichik tizimlarning majmuidan iborat. Ana shunday kichik tizim (podsistema)larning biri «Avtotransport korxonasi» (AТK) bolib, uni faoliyat korsatishining asosiy maqsadi tashish jarayonini texnik jihatdan soz harakatlanuvchi qism bilan ta’minlashdir.

Ma’lumki, ijtimoiy psiхologiya fanida aynan psiхologik хizmat muammosiga bag’ishlangan va uning barcha yo’nalishlarini batafsil bayon etishga qodir ilmiy adabiyotlar etarli bo’lmasa-da, bugungi kunda fan olamida va jamiyat taraqqiyotida psiхologik хizmat muammosining zarurligini ko’rsata oluvchi va uning "metodologik ildizlarini" asoslab bera oluvchi ilmiy tadqiqodlarni alohida qayd etish mumkin. Mazkur adabiyotlarni tahlil qilar ekanmiz, ulardagi psiхologik хizmat metodologiyasiga taalluqli ayrim umumiy jihatlarni ijtimoiy psiхologiya fani nuqtai nazaridan tadqiq qilishimizga to’g’ri keladi