«Нур Шарқдан» дейилади Юнон нақлларидан бирида. Дарҳақиқат, қуёш Шарқдан чиқади. Ақл қуёши маърифат ҳам Машриқда туғилиб Мағрибга йўл олгандир. Санъат ва маданият дастлаб Хитой, Хиндистон, Марказий Осиё, Арабистон, Миср каби ўлкаларда майдонга келгандир. Лекин Шарқ оламига зиё бериб, уни мумтоз айлаган тафаккур туғилган жойида қолиб кетмади, балки умуминсоният ақли-шуури, муштарак мулки сифатида замонлар оша Fарбга ҳам етиб борди. Fарбнинг мўътадил, осойишта тупроғида янгидан-янги самаралар берди. Fарб-Шарқнинг бу «олди-берди»си то ҳанузгача давом этмоқда. Бугунги Европанинг холис фикрловчи энг машҳур олимлари қадим антик маданиятнинг майдонга келишида Хоразм сарҳадларида кўз очган зардуштийлик таълимотининг ҳал қилувчи таъсирини кўради. Ўз навбатида Fарб антик маданияти инсоният тафаккурининг ажралмас бир саҳифаси бўлиб тарихга кирди. Ўрта асрлар ислом фани унга янги ҳаёт бахш этди. Аристотель, Платон, Птоломей, Гален каби ўнлаб даҳоларни Арасту, Афлотун, Батлимус, Жолинус номлари билан Европага қайта танитди. Айни пайтда Ал-Хоразимий, Аҳмад Фарғоний, Фаробий, Беруний, Ибн Сино каби тафаккур машъалларини дунёга берди. Fарб Яна Шарққа эргашди. Ва бу узлуксизлик қонунига амал қилувчи ҳодиса 15-асрларгача давом этди.