Ushbu ma`ruza matniida Fitrat hayoti va ijodining o`rganilish tarixi va taqdiri ham murakkab kechdi. Fitrat ijodining u yoki bu qirrasiga oid dastlabki qaydlar 20-30-yillarda yaratilgan turli tarix, tazkira, bayoz, maqola, risola va tadqiqotlarda uchraydi. Bular qatorida Cho`lponning “Chin sevish” (“Ishtirokiyun” gazetasi, 1920-yil, 25-noyabr’), Turg’unboy (Qayum Ramazonov)ning “Abo Muslim” (“Turkiston” gazetasi, 1921-yil, 30-noyabr), Vadud Mahmudning “Chin sevish” (“Qizil O`zbekiston” gazetasi, 1921-yil), “Fitrat afandining yangi asarlari” (“Turkiston” gazetasi, 1923-yil 14-noyabr’); bundan tashqari N.G’anizoda, K.Aliyev, V.Xo`jaev kabilarning maqolalarini ko`rsatish mumkin.