Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
5-sinflar uchun elektron darsliklar, kitoblar barcha fanlardan 5-sinflar uchun elektron darsliklar, kitoblar barcha fanlardan
Dunyodagi eng sirli xalqlar reytingi Dunyodagi eng sirli xalqlar reytingi
Chaqaloqqa ham kvartira hadya qilsa bo‘ladimi? Chaqaloqqa ham kvartira hadya qilsa bo‘ladimi?
Ona tili va adabiyot fanidan olimpiada savollari 9-, 10-, 11-sinf Ona tili va adabiyot fanidan olimpiada savollari 9-, 10-, 11-sinf
Jaws dasturidan keng foydalanish Jaws dasturidan keng foydalanish
Ta’lim tizimini rivojlantirish — mamlakatimiz taraqqiyotining muhim omili Ta’lim tizimini rivojlantirish — mamlakatimiz taraqqiyotining muhim omili
transfer.edu.uz transfer.dtm.uz O’qishni ko’chirish 2021-2022 transfer.edu.uz transfer.dtm.uz O’qishni ko’chirish 2021-2022
1 daqiqada uxlash usuli 1 daqiqada uxlash usuli
Tibbiy sug‘urta majburiymi ixtiyoriymi? Tibbiy sug‘urta majburiymi ixtiyoriymi?
Saida Zunnunova hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol Saida Zunnunova hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol
Mirzapoʻlat Toshpoʻlatov hayoti va ijodi, kitoblari haqida ma’lumot Mirzapoʻlat Toshpoʻlatov hayoti va ijodi, kitoblari haqida ma’lumot
Sport musobaqalari g’oliblariga OTMga kirishda imtiyoz beriladi Sport musobaqalari g’oliblariga OTMga kirishda imtiyoz beriladi
Abituriyentlar diqqatiga! 2021-2022 shoshiling, ulgurib qoling! Abituriyentlar diqqatiga! 2021-2022 shoshiling, ulgurib qoling!
Ichki holatingizni ochib beruvchi ajoyib ruhiy test Ichki holatingizni ochib beruvchi ajoyib ruhiy test
Nishotiy . Muhammadniyoz Nishotiy haqida ma’lumot. tarjimai hol Nishotiy . Muhammadniyoz Nishotiy haqida ma’lumot. tarjimai hol
Maktab ta'limi bo'yicha g'oya va takliflar portali ishga tushirildi Maktab ta'limi bo'yicha g'oya va takliflar portali ishga tushirildi
Barot Boyqobilov hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol Barot Boyqobilov hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol
Boquvchisini yoʻqotganlik pensiyasi kimlarga tayinlanadi? Boquvchisini yoʻqotganlik pensiyasi kimlarga tayinlanadi?
Bahorgi ta’til boshlanish vaqti. III chorak so’nggi o’qish kuni Bahorgi ta’til boshlanish vaqti. III chorak so’nggi o’qish kuni
abituriyentlardan hujjatlarni qabul qilish sanalari ma’lum qilindi abituriyentlardan hujjatlarni qabul qilish sanalari ma’lum qilindi