Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Rus tili fanidan imtihon savollari 2022 9-11-sinf Rus tili fanidan imtihon savollari 2022 9-11-sinf
Qo‘shni davlatlardan o‘qishni ko‘chirishda ilm bosh mezon bo‘lishi kerak Qo‘shni davlatlardan o‘qishni ko‘chirishda ilm bosh mezon bo‘lishi kerak
Dunyodagi ish haftasi eng qisqa mamlakatni bilasizmi? Dunyodagi ish haftasi eng qisqa mamlakatni bilasizmi?
Boshlang'ich ta'lim attestatsiya savollari 2022-yil kuz fasli Boshlang'ich ta'lim attestatsiya savollari 2022-yil kuz fasli
Endi o’qituvchilar ish haqi o’quvchilarning OTMga kirishi va kasb egallashiga qarab to’lanadi Endi o’qituvchilar ish haqi o’quvchilarning OTMga kirishi va kasb egallashiga qarab to’lanadi
Masofaviy o‘qitish an'anaviy o‘qitish o‘rnini bosa oladimi? Masofaviy o‘qitish an'anaviy o‘qitish o‘rnini bosa oladimi?
Matematika fanidan barcha sinflar uchun PISA testlar to’plami Matematika fanidan barcha sinflar uchun PISA testlar to’plami
Agar sizga hech narsani uddalay olmasligingizni aytishsa… Agar sizga hech narsani uddalay olmasligingizni aytishsa…
9 nafar shogirdi olimpiada gʻolibi boʻlgan yaypanlik oʻqituvchining  muvaffaqiyati siri nimada? 9 nafar shogirdi olimpiada gʻolibi boʻlgan yaypanlik oʻqituvchining  muvaffaqiyati siri nimada?
5-9 sinflar uchun bayonlar to’plami 5-9 sinflar uchun bayonlar to’plami
Do’stlik va dushmanlik haqida maqollar to’plami Do’stlik va dushmanlik haqida maqollar to’plami
Kollej va texnikumlarga 2022-yil uchun qabul kunlari ma'lum qilindi Kollej va texnikumlarga 2022-yil uchun qabul kunlari ma'lum qilindi
O‘qituvchilar maktabga qanday kiyimda kelishlari kerak? O‘qituvchilar maktabga qanday kiyimda kelishlari kerak?
Namanganda autsorsing shaklida oʻquv kurslari tashkil etiladi Namanganda autsorsing shaklida oʻquv kurslari tashkil etiladi
Odob va odobsizlik haqida maqollar to’plami Odob va odobsizlik haqida maqollar to’plami
2022-2023 2-sinflar uchun ish rejalar WORD EXCEL 2022-2023 2-sinflar uchun ish rejalar WORD EXCEL
Uyda ta’lim, yana muhim savollarga javoblar Uyda ta’lim, yana muhim savollarga javoblar
Ikkinchitalim.edu.uz 2-mutaxassislik onlayn hujjat topshirish Ikkinchitalim.edu.uz 2-mutaxassislik onlayn hujjat topshirish
Talabalar uchun yangi interaktiv xizmat tashkil etildi Talabalar uchun yangi interaktiv xizmat tashkil etildi
Koronavirusga chalingan abituriyentlar uchun ariza shakli Koronavirusga chalingan abituriyentlar uchun ariza shakli