Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
Rus tili DTM majburiy testlar 2022 javobi bilan Rus tili DTM majburiy testlar 2022 javobi bilan
O‘qishni ko‘chirish va magistraturaga qabul jarayonlari bo‘yicha izoh O‘qishni ko‘chirish va magistraturaga qabul jarayonlari bo‘yicha izoh
Pandemiya davrida maktablar eng uzoq vaqt yopilgan davlatlar Pandemiya davrida maktablar eng uzoq vaqt yopilgan davlatlar
3-sentabr DTM test natijalari e’lon qilindi 3-sentabr DTM test natijalari e’lon qilindi
5 tashabbus uchun she’rlar to’plami 5 tashabbus uchun she’rlar to’plami
2021-2022 turkman tili bo'yicha variativ ish rejalar to'plami 2021-2022 turkman tili bo'yicha variativ ish rejalar to'plami
“Boy bo’lishning 10 ta siri” kitobidan boylik sirlari “Boy bo’lishning 10 ta siri” kitobidan boylik sirlari
2020-2021 matematika va geometriya fanidan yillik ish rejalar 2020-2021 matematika va geometriya fanidan yillik ish rejalar
O'zbek tili fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 2-11-sinf O'zbek tili fanidan 2021-2022 ish rejalar to'plami 2-11-sinf
2022 Veterinariya maqsadli qabul parametrlari, kvotalar 2022 Veterinariya maqsadli qabul parametrlari, kvotalar
Shoir Toʻlqin hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol Shoir Toʻlqin hayoti, ijodi, asarlari, faoliyati, tarjimai hol
29-yanvar onlayn darslar jadvali barcha sinflar 2022-yil 29-yanvar onlayn darslar jadvali barcha sinflar 2022-yil
O’quvchilarga mustaqil ta’lim olish uchun topshiriqlar to’plami O’quvchilarga mustaqil ta’lim olish uchun topshiriqlar to’plami
Xorij diplomlari O’zbekistonda tan olinmaydigan holatlar Xorij diplomlari O’zbekistonda tan olinmaydigan holatlar
11-sinf oʻquvchisi AQSHdagi universitetdan 132 ming dollar miqdorida taklif oldi 11-sinf oʻquvchisi AQSHdagi universitetdan 132 ming dollar miqdorida taklif oldi
Go’zallik tanlovi g’oliblari kundalik hayotda qanday ko’rinishadi? Go’zallik tanlovi g’oliblari kundalik hayotda qanday ko’rinishadi?
Dunyoning eng boy odami kim va boyligi qancha? Dunyoning eng boy odami kim va boyligi qancha?
Bir zumda uxlab qolish, harbiycha usul Bir zumda uxlab qolish, harbiycha usul
«Pedagog xodimning maqomi to‘g‘risida»gi qonun zudlik bilan tasdiqlanishi kerak «Pedagog xodimning maqomi to‘g‘risida»gi qonun zudlik bilan tasdiqlanishi kerak
Til bayramiga audio she'rlar, eng yaxshi she'rlar to'plami Til bayramiga audio she'rlar, eng yaxshi she'rlar to'plami