Buyuk olimlar hayotidagi oddiy voqealar
1939 yilda 25 yoshli matematik Jorj Dansig Kaliforniya universitetida tahsil olardi. Bir kuni u statistika darsiga 20 daqiqa kechikib bordi. Jimgina kirib, stolga o‘tirdi. Mavzuni o‘tkazib yuborganini tushunib, doskaga yozilgan ikki vazifa shartlarini ko‘chirib oldi.
Uyida dars qilayotib, bugun darsga kechikkanidan uch marta afsuslandi. Vazifalar haqiqatan ham qiyin edi. Dansig ularni hal qilish uchun muhim bir narsani o‘tkazib yubordim, deb o‘ylardi. Ilojsizlikdan masalalarni hal kirishga kirishdi. Bir necha kunlik mashaqqatli mehnatdan so‘ng, u baribir bu masalalarni yechdi. Mamnun bo‘lib, professor yoniga borib, daftarini unga uzatdi.
Professor Yeji Neyman bu topshiriqni beixtiyor qabul qildi, lekin u talabalardan bunday masalani yechib kelish to‘g‘risidagi bergan topshirig‘ini eslay olmadi. Biroz vaqt o‘tgach, talaba daftarini tekshirib, hayratda qoldi. U haqiqatan ham ma’ruzalardan birining boshida talablarga ushbu ikki masala shartlarini aytib berganini esladi. Nafaqat professorning o‘zi, balki o‘sha davrning boshqa atoqli olimlari tomonidan hal etilmaydigan ikki masala shartlarini!
Biroq, Dansig ma’ruzaning bu ikki masala hal etilmasligi haqida gapirilgan qismini tinglamasdan qolgandi. Va ularni hal qildi.

***
Maks Plank fizika bo‘yicha Nobel mukofotini olgach, doiraviy sayohatga chiqdi va hamma joyda bir xil ma’ruza qilardi. Uning haydovchisi har doim zalda o‘tirar edi va matnni yodlab oldi. U boshlig‘iga hazil taklif qildi: “Ma’ruzalaringizni o‘zim o‘qib bersam, siz haydovchi kepkasini kiyib, zalda o‘tirsangiz”. Bu fikr Plankka yoqdi va u rozi bo‘ldi.
Haydovchi kvant mexanikasi to‘g‘risida ma’ruza o‘qiy boshladi. To‘satdan fizik professorlaridan biri savol berib qoldi. Haydovchi uni diqqat bilan tingladi va shunday dedi: “Shunday taraqqiy etib borayotgan shaharda mendan bunday oddiy savol so‘raladi, deb o‘ylamagan edim. Sizning ruxsatingiz bilan haydovchimdan bu savolga javob berishni so‘rayman”.

***
Raqamlar nazariyasi sohasidagi mutaxassis nemis matematiki Ernst Eduard Kummer arifmetika bilan jiddiy kelishmovchilikda edi. Bir kuni talabalarni o‘qitish paytida 7 ni 9 ga ko‘paytirish kerak edi. “Yetti karra to‘qqiz”, dedi Kummer, “Yettini to‘qqizga ko‘paytirsak… qancha bo‘ladi?”. “Oltmish bir” turtki berdi, talabalardan biri. Kummer taxtaga 61 raqamini yozdi.  “Janob, yetti karra to‘qqiz 66 bo‘ladi”, dedi ikkinchi talaba.
— Janoblar, deb javob berdi Kummer, — ikkalasidan birini tanlash kerak, yo 61 yo 66.

Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
***
Получив Нобелевскую премию по физике, Макс Планк отправился в кругосветное путешествие и везде читал одни и те же лекции. Его водитель всегда сидел в холле и запоминал текст. Он пошутил своему начальнику: «Если я сам буду читать ваши лекции, вы можете надеть водительскую кепку и сидеть в зале». Планку идея понравилась, и он согласился.
Водитель начал читать лекции по квантовой механике. Внезапно один из профессоров физики задал вопрос. Водитель внимательно выслушал и сказал: «Я никогда не думал, что мне зададут такой простой вопрос в таком развивающемся городе. С вашего разрешения прошу моего водителя ответить на этот вопрос».
***
Эрнст Эдуард Куммер, немецкий математик, специализирующийся на теории чисел, был в серьезных разногласиях с арифметикой. Однажды мне пришлось умножать 7 на 9, обучая студентов. — Семь раз девять, — сказал Куммер, — если семь умножить на девять… сколько? «Шестьдесят один», — мотивировал один из студентов. Куммер написал на доске число 61. «Сэр, семь раз девять — 66», — сказал второй студент.
«Господа, — ответил Куммер, — вы должны выбрать одно из двух: либо 61, либо 66.
Подготовила Бахора Мухаммадиева.
Источник: Zarnews.uz

Joylangan vaqt: 2022-08-27 21:53:38
O’quvchilar maktab darsliklari bilan qachon to’liq ta’minlanadi? O’quvchilar maktab darsliklari bilan qachon to’liq ta’minlanadi?
Anvar Obidjon haqida. Anvar Obidjon hayoti, asarlari, faoliyati Anvar Obidjon haqida. Anvar Obidjon hayoti, asarlari, faoliyati
Nodira hayoti, faoliyati, asarlari, she’riyati Nodira hayoti, faoliyati, asarlari, she’riyati
2021 DTM test sinovlari kirish imtihonlari vaqti o’tish sanasi 2021 DTM test sinovlari kirish imtihonlari vaqti o’tish sanasi
Idrokni shakllantirish uchun 11 tavsiya Idrokni shakllantirish uchun 11 tavsiya
O’z o’ziga ishonch qanchalik zarur? O’z o’ziga ishonch qanchalik zarur?
? Karantin davrida o'qituvchilar sinf jurnallarini qay tartibda to'ldiradi? ? Karantin davrida o'qituvchilar sinf jurnallarini qay tartibda to'ldiradi?
DTM 2020-2021 uchun fanlar majmuasini e’lon qildi, to’liq ro’yhat DTM 2020-2021 uchun fanlar majmuasini e’lon qildi, to’liq ro’yhat
Ijodiy ta’til kimlarga beriladi? Ijodiy ta’til kimlarga beriladi?
O‘qituvchilar malaka oshirishga borishi majburiymi? O‘qituvchilar malaka oshirishga borishi majburiymi?
Kunduzgi ta’lim qabul kvotasi 2021 yuklab olish kvotalar Kunduzgi ta’lim qabul kvotasi 2021 yuklab olish kvotalar
10-sinflar uchun elektron darsliklar, kitoblar barcha fanlardan 10-sinflar uchun elektron darsliklar, kitoblar barcha fanlardan
Uy kutubxonasi va kitob javoni dizayni uchun eng zo‘r g‘oyalar Uy kutubxonasi va kitob javoni dizayni uchun eng zo‘r g‘oyalar
Maktabni oltin medalga bitirayotgan o’quvchilarga imtiyozlar beriladimi? Maktabni oltin medalga bitirayotgan o’quvchilarga imtiyozlar beriladimi?
2021-2022 Bu yil Avgust kengashlari qay tarzda o'tkaziladi? 2021-2022 Bu yil Avgust kengashlari qay tarzda o'tkaziladi?
DTM fuqarolarni volontyor sifatida hamkorlikka taklif qildi DTM fuqarolarni volontyor sifatida hamkorlikka taklif qildi
OTMlarga hujjat topshirish 20 iyundan boshlanadi OTMlarga hujjat topshirish 20 iyundan boshlanadi
Bolalarning barmog‘ini so‘rishi, tirnog‘ini tishlashi sabablari, yechimlar Bolalarning barmog‘ini so‘rishi, tirnog‘ini tishlashi sabablari, yechimlar
Audio she'rlarni ko'chirib oling Audio she'rlarni ko'chirib oling
Pedagog xodim ham yozgi ta’tilda «odamga o‘xshab» dam olishi kerak Pedagog xodim ham yozgi ta’tilda «odamga o‘xshab» dam olishi kerak