КЛИСТРОН

КЛИСТРОН (юн. klyzo — тўлқин зарби ва (элек) трон) — ўзгармас токни ўзгарувчан токка айлантирувчи ўта юқори частотали (ЎЮЧ) электрон асбоб; иши ЎЮЧ электр майдонида электронлар тезлигини модуляциялашга асосланган (қ. Модуляция). Тўғри утишли (импульсли ва узлуксиз иш режимли) ва қайтаргичли хиллари бор. Тўғри ўтишли Клистронда (расм) катод билан нурлантирилган электронлар кириш, оралиқ, сўнгра чиқиш ҳажмий резонаторлар орқали учиб ўтиб, уларнинг тезлиги камаяди ва кинетик энергиясининг бир қисми ЎЮЧ тебранишлари энергиясига айланади. Қайтаргичли Клистронда — резонатор оралиғида тезлаштирилган электронлар оқими резонаторнинг тўрларидан ўтиб, тормозловчи майдонга тўшади, бу майдон таъсирида орқага қайтиб, яна резонаторлар оралиғидан ўтади. Биринчи ўтишда ЎЮЧ электр майдони электронлар тезлигини модуляциялайди, иккинчи (тескари) ўтишида электронлар гуруҳланган бўлади, ЎЮЧ майдони бу гуруҳни тормозлайди ва электронлар кинетик энергиясининг бир қисмини ЎЮЧ тебранишлари энергиясига айлантиради. ЎЮЧ асбоблари ичида қайтаргичли Клистрон энг кенг тарқалган. Клистрон космонавтика, радиолокация, радиоастрономия, телевидениеда, тиббиёт, ўлчаш техникаси, радионавигация ва б. соҳаларда ишлатилади.